ARTYKUŁY

W jaki sposób menopauza wpływa na mózg?

Opublikowane by Ashley Madison
27
kwi

Menopauza to stan reprodukcyjnego starzenia się kobiet. Rozpoczyna się w średnim wieku i obejmuje starzenie neurologiczne oraz hormonalne. Przechodzi przez różne etapy, a spowodowana jest spadkiem żeńskich hormonów płciowych.

Związany z menopauzą spadek funkcji może być wynikiem naturalnego starzenia się osi hormonalnej lub być spowodowany usunięciem jajników, względnie leczeniem medycznym, uniemożliwiającym hormonalną funkcję jajników.

Menopauza jest jednak również zmianą neurologiczną, na co wskazuje wiele charakterystycznych objawów menopauzy, zwłaszcza zapominanie, zaburzenia snu, zmiany nastroju i uderzenia gorąca. Zdrowie jajników i mózgu są zatem u kobiet nierozerwalnie związane.

Wraz ze spadkiem poziomu estrogenów dochodzi do zmian w morfologii, liczbie i interakcji między komórkami nerwowymi, ich metabolizmie glukozy i ekspresji genów. Niski poziom estrogenu łączy się z nagromadzeniem nieprawidłowego białka amyloid-beta (Aβ), o którym wiadomo, że tworzy blaszki miażdżycowe w tkance mózgowej, u osób z chorobą Alzheimera (AD), choć czasami również u zdrowych ludzi.

wykres poziomu estrogenów w stosunku do wieku kobiety
Jak zmienia się poziom estrogenu wraz z wiekiem

Oś hormonalna – wzgórze – podwzgórze

W zależności od stadium menopauzy (premenopauza, perimenopauza i postmenopauza) dochodzi do wyraźnych zmian w strukturze mózgu i połączeniach nerwowych, tak samo jak w metabolizmie energetycznym. We wszystkich kategoriach wiekowych najbardziej dotknięte były obszary mózgu zaangażowane w wyższe funkcje poznawcze.

Efekt ten obserwowano niezależnie od innych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych lub demencji, takich jak poziom ApoE-4, histerektomia czy stosowanie zastępczej terapii hormonalnej.

U kobiet po menopauzie najwcześniejszą zmianą w mózgu wydaje się być spadek ilości glukozy wykorzystywanej przez mózg, co wskazuje na mniejszą aktywność mózgu. Jest to spowodowane spadkiem poziomu estrogenu, który jest dla metabolizmu glukozy w mózgu kluczowy.

Neurobiolog Lisa Mosconi, autorka badania dotyczącego tego aspektu menopauzy, wyjaśnia: „Kiedy estrogen nie aktywuje prawidłowo podwzgórza, mózg nie może prawidłowo regulować temperatury ciała. Stąd więc te uderzenia gorąca, które odczuwają kobiety – to jest podwzgórze. Następnie mamy tu pień mózgu odpowiedzialny za sen i czuwanie. Kiedy estrogen nie aktywuje pnia mózgu prawidłowo, mamy problemy ze snem. Jest jeszcze ciało migdałowate, emocjonalne centrum mózgu w pobliżu hipokampa, centrum pamięci w mózgu. Kiedy poziom estrogenu obniża się w tych regionach, zaczynamy odczuwać wahania nastroju, możemy też zapominać”.

Zmniejsza się również objętość istoty szarej w mózgu. Parametry te reagują jednak na substytucję hormonalną, co sugeruje, że związek między centralnym układem nerwowym a osią hormonalną pozostaje aktywny przez długi czas po rozpoczęciu okresu menopauzy.

Wspomniane markery spadku funkcji poznawczych normowały się po menopauzie, zaś objętość istoty szarej wracała do poziomu wyjściowego w najbardziej związanych z menopauzalnym starzeniem hormonalnym obszarach mózgu.

objawy menopauzy

Objawy naczynioruchowe a upośledzenie funkcji poznawczych

W okresie menopauzy dochodzi do pogorszenia funkcji poznawczych, co obejmuje takie objawy jak zapominanie i opóźniona pamięć werbalna, zmniejszona szybkość przetwarzania informacji werbalnych oraz upośledzenie werbalnego uczenia się. Wcześniejsze badania wykazują, że dolegliwości związane z pamięcią determinowane są przez wiek, uderzenia gorąca, depresję, poczucie stresu i postrzegany poziom zdrowia.

Zdrowe kobiety wykazały niewielkie, ale stałe zmiany w pamięci werbalnej i uczeniu się, a także w szybkości przetwarzania. Na szczęście sprawność ta wraca do normy po menopauzie.

Objawy naczynioruchowe (VMS) są charakterystyczne dla okresu przejściowego, ale mogą wystąpić przed, w trakcie lub po menopauzie. Do objawów tych należą uderzenia gorąca i nocne pocenie się. Podobnie jak objawy związane z funkcjami poznawczymi, ich występowanie nie odzwierciedla spadającego poziomu estradiolu.

Obecnie uważa się, że w powstawanie zaburzeń poznawczych związanych z ciężkim przebiegiem VMS zaangażowane są hipokamp, parahipokamp i wiele regionów kory przedczołowej mózgu.

VMS wiąże się z wysokim ciśnieniem krwi, wysokim poziomem lipidów we krwi, tendencją do insulinooporności i ryzykiem cukrzycy, a niekiedy także z profilem prokoagulacyjnym. Przypuszcza się również, że ryzyko przyszłego udaru mózgu jest wyższe u kobiet z cięższym obiektywnym VMS.

VMS wiąże się również z podwyższonym poziomem kortyzolu, w około 20 minut po zdarzeniu, o którym wiadomo, że jest związany z upośledzeniem pamięci. Zdarzenia te mogą również często powodować 5% spadek przepływu krwi. VMS może być więc wyznacznikiem rozpoznania tego punktu przejściowego w średnim wieku.

VMS może się zatem okazać czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i zaburzeń poznawczych w takim okresie przejściowym, jak również kluczowym pośrednikiem między nimi.

Powrót do zdrowia po menopauzie

W porównaniu z mężczyznami w tym samym wieku, u kobiet w okresie menopauzy dochodzi do wyraźnych zmian w biomarkerach mózgowych. Zmiany neurologiczne zachodzące w tym czasie powodują objawy, które z kolei u części kobiet wywołują depresję i lęk, a także chorobę Alzheimera.

Stopniowy początek starzenia hormonalnego ze spontaniczną menopauzą może pozwolić mózgowi dostosować się i skompensować utratę estrogenów i aktywności receptorów estrogenowych. Takie zresetowanie mózgu może tłumaczyć, dlaczego objawy takie jak uderzenia gorąca ustępują po 2-7 latach od ich wystąpienia.

Badania neuroobrazowe potwierdzają te ustalenia. U kobiet po menopauzie objętość istoty szarej wraca do normy, zwłaszcza w obszarach związanych z niektórymi rodzajami pamięci i przetwarzania poznawczego. W rzeczywistości u kobiet po menopauzie objętość istoty szarej była podobna do objętości u mężczyzn w tym samym wieku i zwiększała się w ciągu kolejnych dwóch lat.

Objętość ta odpowiadała również rosnącym wynikom pamięci w obszarze zwanym przedklinkiem, który wykazuje zmiany strukturalne podczas przejścia menopauzalnego. Jest on regulowany przez estrogen, a także zmienia się podczas ciąży, innego wyjątkowego etapu w życiu kobiety, związanego ze zmianami neurologicznymi i hormonalnymi.

Objętość istoty białej spada podczas menopauzy i nie powraca już później do normy. Jednak w porównaniu z mężczyznami, kobiety w trakcie lub po menopauzie wykazywały większą łączność strukturalną i mielinizację, co może wskazywać, że sieci neuronowe w tych regionach są bardziej wydajne po wystąpieniu menopauzy.

Produkty spożywcze bogate w estrogen – dieta podczas menopauzy.

Metabolizm energetyczny

Estrogen jest kluczowy dla wykorzystania glukozy w mózgu. W okresie menopauzalnym metabolizm glukozy w mózgu najpierw spadł, ale potem ustabilizował się na nowym poziomie, co ponownie sugeruje zmiany adaptacyjne. Poziom ATP wzrósł po menopauzie, podobnie jak ogólne wskaźniki zdolności poznawczych. Odbudowa mitochondrialna może wyjaśniać, dlaczego kobiety są w stanie zachować swoje zdolności poznawcze po menopauzie.

Terapia hormonalna i zdolności poznawcze

Czy terapia hormonalna pomaga w zachowaniu zdolności poznawczych? Dr Mosconi twierdzi, że hormony mogą pomóc w poprawie funkcji poznawczych. U kobiet w późnym okresie postmenopauzalnym ryzyko wystąpienia demencji jest większe przy stosowaniu skojarzonej terapii estrogenowo-progesteronowej, nie zmienia się jednak w przypadku stosowaniu samych estrogenów. Natomiast we wczesnej postmenopauzie hormony nie wykazały żadnego wpływu na funkcje poznawcze.

Autorka podsumowuje: „Ogólnie rzecz biorąc, skuteczność HT zależy od czasu rozpoczęcia z uwzględnieniem wieku w momencie menopauzy, z korzyściami odnoszącymi się do wczesnego rozpoczęcia, zwłaszcza po indukowanej menopauzie”.

Hormony mogą wchodzić w interakcje z dużą masą ciała, dając odwrotny efekt. Z kolei styl życia i dobra sprawność fizyczna mogą oddziaływać pozytywnie na estrogeny, zwłaszcza w dłuższym horyzoncie czasowym. Niektóre badania sugerują, że lokalna synteza estrogenów w mózgu zachodzi niezależnie od estrogenów w krwiobiegu po menopauzie, co utrzymuje funkcję hipokampa.

Podsumowanie

W odróżnieniu od samego okresu przejściowego, menopauza jako taka nie zwiastuje spadku zdolności poznawczych. W rzeczywistości kobiety w okresie dorosłości radzą sobie lepiej z zadaniami poznawczymi niż mężczyźni, i to nawet w okresie demencji! Zamiast tego, menopauzę uznać można za „dynamiczne neurologiczne przejście, które zmienia krajobraz neuronalny kobiecego mózgu podczas hormonalnego starzenia się w średnik wieku, przy czym proces adaptacyjny służy przejściu w jesień życia”.

Aby zrozumieć, jak czynniki genetyczne i warunki medyczne wpływają na funkcje poznawcze podczas menopauzy, potrzebne będą dalsze badania.

Hericium super strong, Superionherbs, suplement diety
Ashwagandha Whitania Somnifera Extract 5% withanolides suplement diety firmy Superionherbs.
He shou wu firmy Superionherbs, power balancer
preparat z wyciągiem z szafranu i nagietka opakowanie 60 tabletek

Bibliografia:

nieje

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *