Dostępność biologiczna suplementów diety z grzybów leczniczych

Kiedy kupujemy suplement diety, oczekujemy, że przyjmując go poczujemy się lepiej. Takie założenie nie zawsze jednak okazuje się słuszne: wiele suplementów nie zawiera bowiem żadnych biodostępnych składników aktywnych lub zawiera ich bardzo ograniczoną ilość. („Biodostępność”, in. dostępność biologiczna, oznacza, że organizm jest w stanie daną substancję wchłonąć.) Konsument zwykle nie otrzymuje informacji o ograniczonej dostępności biologicznej (informacji tej nigdy nie podaje się na opakowaniach suplementów diety), i w zasadzie wyrzuca pieniądze oknem. Do substancji o ograniczonej lub żadnej dostępności biologicznej należą na przykład resveratrol, ekstrakt z zielonej herbaty (ECGC) lub kwas betulinowy.

W naszym artykule przyjrzymy się grupie suplementów, które – jeżeli nie są odpowiednio opracowane – są w zasadzie do niczego.  suplementy z grzybów leczniczych (sprzedawane w postaci kapsułek, proszku, tabletek, roztworów / wyciągów). Grzyby lecznicze zyskały w ostatniej dekadzie dużą popularność. Choćby dzięki takim „guru zdrowego stylu życia” jak David Wolfe, Cass Ingram i Daniel Vitalis. Do popularnych grzybów leczniczych należy na przykład reishi (lakownica żółtawa), chaga (błyskoporek podkorowy), cordyceps (maczużnik chiński), maitake (żagwica listkowata) czy coriolus (wrośniak różnobarwny). Przechodząc do sedna sprawy: jeżeli grzyby (bez znaczenia czy świeże, czy suszone) nie są poddane procesowi ekstrakcji, dla większości ludzi są w zasadzie niestrawne a ich przyjmowanie nie przyniesie żadnych wyraźnych efektów leczniczych.Większość preparatów z grzybów dostępnych na rynku nie jest poddawana ekstrakcji. Dostępność biologiczna składników aktywnych jest w ich przypadku w najlepszym razie niska (ok. trzydzieści – pięćdziesiąt razy niższa niż w przypadku prawdziwego ekstraktu) a określenie „ekstrakt” lub „wyciąg” często jest nadużywane.

Tło naukowe

Przyczyną ograniczonej dostępności biologicznej jest fakt, że komórki grzybów zawierają chitynę. Jest to substancja, która tworzy pancerz owadów, homarów lub krabów. Chityna to najtwardszy naturalny materiał, który znamy. Biologicznie aktywne i ciekawe pod względem leczniczym składniki grzybów leczniczych pozostają zamknięte za chitynową otoczką komórek. „Zamknięte“ to kluczowe słowo. Ludzie nie są w stanie właściwie strawić chityny – enzym chitynaza, który rozkłada chitynę, nie jest w naszych sokach żołądkowych zbyt aktywny. Do niedawna uważano nawet, że nie mamy go wcale. W ramach jednego niedużego badania przeanalizowano aktywność chitynazy w grupie 25 młodych mężczyzn. Na podstawie badań ustalono, że wyłącznie u 20% badanych aktywność enzymu była wysoka. U kolejnych 20% badanych aktywność enzymu była zerowa. U pozostałych 60% aktywność chitynazy była niska. Z powyższego wynika więc jasno, że jeżeli chcemy faktycznie uzyskać właściwe efekty lecznicze, nie ma co ryzykować i należy wybrać ekstrakt.

extraction_facility

Działanie lecznicze grzybów, które nie zostały poddane procesowi ekstrakcji, jest w najlepszym razie nie do przewidzenia, jeżeli w ogóle uda się je zauważyć.  Dlatego właśnie w medycynie naturalnej, która ma w swojej „apteczce” grzyby lecznicze (na przykład tradycyjna medycyna chińska), stosuje się te grzyby wyłącznie w postaci naparów, herbat lub zup. Nigdy tylko w ususzonej postaci, w proszku, wyciągu alkoholowym lub postaci surowej. Z tego powodu w badaniach naukowych, mających kluczowe znaczenie dla promowania preparatów z grzybów, stosuje się tylko ekstrakty.

Metody ekstrakcji

Najbardziej powszechną i najtańszą metodą ekstrakcji jest ekstrakcja gorącą wodą: w jej trakcie gorąca woda „rozpuszcza” chitynę i uwalnia biologicznie aktywne składniki, które rozpuszczają się w wodzie. Najwięcej składników aktywnych biologicznie można odzyskać przy zastosowaniu wysokiej temperatury w połączeniu z wysokim ciśnieniem (99–189 ºC i ciśnienie do 345 kilopaskali, aby nie dopuścić do rozpadu struktury molekularnej składników aktywnych biologicznie). W przypadku bardziej złożonych preparatów z grzybów stosuje się jeszcze drugą metodę, ekstrakcję gorącym etanolem. W trakcie tego procesu uwalniają się substancje nierozpuszczalne w wodzie – jeżeli zastosuje się i tę metodę, dostępne biologicznie staną się praktycznie wszystkie składniki aktywne biologicznie. Metody tej nie należy jednak mylić z wyciągiem alkoholowym: jeżeli tylko nasypie się proszek do alkoholu, efekt będzie słaby. W odróżnieniu od celulozy (preparaty ziołowe) chityna nie rozpuszcza się bowiem w alkoholu. Większość konsumentów nie posiada jednak tak szczegółowej wiedzy. Do dyspozycji mają jedynie opakowanie z informacjami o suplemencie diety oraz stronę internetową lub folder pełen marketingowych haseł. Generalnie: informacjom na opakowaniu można ufać (zgodnie z przepisami prawa nie wolno podawać informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd). Jednak w drugim przypadku są to marketingowy teksty, w których mogą być przemycone różne przesadzone lub nieprawdziwe twierdzenia.

Opakowanie suplementu diety Chaga GOLD firmy Aloha Medicinals: produkt nie jest ekstraktem, to proszek w kapsułkach.

ALOHA_supfacts

Tego, że mamy do czynienia z prawdziwym ekstraktem, możemy być stuprocentowo pewni tylko wtedy, kiedy na opakowaniu podane są takie informacje, jak „40 % 40 % polisacharydów“, „10 mg ergosterolu“ lub „2 % kwasu betulinowego“. Ogólne hasła typu „Zawiera dużą ilość beta glukanów“, „Ponad 200 fitoskładników!“ czy „Zawiera PSP/PSK“ znajdziemy wyłącznie na preparatach, które nie zostały poddane ekstrakcji – na prawdziwych ekstraktach zawsze są podane konkretne liczby.. Po pierwsze dlatego, że mogą być podane, po drugie dlatego, że dzięki ekstrakcji produkt zyskuje wartość wyróżniającą go na tle innych produktów (tzw. USP, unikalna propozycja sprzedaży). Preparaty z grzybów wyprodukowane w inny sposób, niż w procesie ekstrakcji, bardzo ciężko poddaje się analizie.

Naprawdę ekstrakt?

Nie dość tego, użycie słowa „ekstrakt” lub „wyciąg” może być bardzo mylące. Prawdziwe ekstrakty z grzybów są zwykle uzyskiwane w wyniku ekstrakcji przy użyciu substancji rozpuszczającej (gorącej wody lub gorącego etanolu). Substancje aktywne biologicznie się uwalniają, rozcieńczają i koncentrują w substancji rozpuszczającej a następnie wytrącają. Spotkaliśmy się jednak z przykładami „ekstraktów”, na których podano na przykład „ekstrakt 10:1“. Taka informacja to wprowadzanie w błąd, ponieważ faktycznie oznacza zmniejszenie ilości czy objętości w wyniku suszenia lub odparowania wody (koncentrat). Bez dokładnej informacji o zawartości substancji aktywnych biologicznie, jak podano wyżej, takiej informacji nie można traktować jako daną o sile/efektywności preparatu. W tym konkretnym przypadku można stwierdzić, że 10:1 oznacza, że chodzi po prostu o suszony grzyb zmielony na proszek: grzyby składają się w ok. 90% z wody, także idealnie wysuszony grzyb będzie miał 10% swojej pierwotnej masy. Podobną informację znajdziemy na wszystkich ziołowych wyciągach alkoholowych. Z tym, że grzyby nie należą do kategorii ziół i w przeciwieństwie do suszonych ziół nie rozpuszczają się w wodzie ani w zimnej wodzie.

Etykieta suplementu diety Chaga Full Spectrum firmy Planetary Herbals: produkt nie jest ekstraktem, to proszek w kapsułkach..

PH_supfacts-a

Etykieta suplementu diety Super Coriolus firmy Mushroom Wisdom. Wydaje się, że wszystkie produkty tej firmy to połączenie ekstraktu z grzyba maitake (żagwica listkowata) i suszonego proszku z innego grzyba, uzyskanego w procesie odparowywania wody, w tym przypadku grzyba Coriolus versicolor (wrośniak różnobarwny). W jednej kapsułce o masie 1 000 mg można za skład aktywny biologiczne uznać wyłącznie 10 mg (10 % proteoglikanu).

MW_supfacts-a

Wnioski

Na podstawie analizy można stwierdzić, że większość sprzedawanych preparatów z grzybów nie powstaje w wyniku ekstrakcji. Są to przeważnie produkty, których organizm nie jest w stanie wchłonąć, i których spożywanie nie przyniesie żadnych znaczących efektów leczniczych. Niektórzy producenci starają się fakt, że ich produkty nie są ekstraktami, przedstawić jako zaletę [„Poddawanie (…) działaniu wysokich temperatur powoduje niszczenie wielu ciekawych metabolitów. Wierzymy, że synergia działania wszystkich składników odżywczych w stanie surowym góruje nad sztucznie modyfikowanym, wyizolowanym działaniem wybranych składników odżywczych.“ – cytat ze strony internetowej The Longevity Warehouse]. To ciekawa filozofia – tyle że, nasz organizm ani jednego z tych składników odżywczych nie jest w stanie należycie strawić i wchłonąć.

INFO-ICON

Podsumowanie: Czym kierować się przy wyborze produktu

  • Produkt powinien być uzyskany w procesie podwójnej ekstrakcji owocników dojrzałych grzybów.
  • Produkt powinien zawierać odpowiednią ilość polisacharydów (w przypadku cordycepsu oprócz polisacharydów również odpowiednią ilość mannitolu). Najważniejszą wartością nie jest stosunek ekstrakcji (np. 10:1) ale zawsze wartość bezwzględna polisacharydów.
  • Bardzo korzystnym rozwiązaniem jest łączenie ekstraktu ze zarodnikami z Duanwood Red Reishi w proszku. Dzięki temu działanie Reishi jest jeszcze silniejsze.
  • Reishi powinien być uprawiany přirozeným způsobem tj. w sposób naturalny, tzn. 12 miesięcy na pniu – Duanwood Reishi. „Szybkie” grzyby mają mniejszą skuteczność.
  • Cordyceps powinien być hodowany w warunkach jak najbardziej zbliżonych do naturalnego środowiska – na dużej wysokości nad poziomem morza (ciśnienie, temperatura, wilgotność itp.).
  • Kapsułki powinny zawierać wyłącznie czysty ekstrakt – bez wypełniaczy i substancji dodatkowych.

Jakość produktów Superionherbs

Dzięki temu artykułowi będzie również Państwu łatwiej rozróżnić dobry produkt od złego. W podjęciu właściwej decyzji zawsze pomaga etykieta czy opakowanie z informacją o danym suplemencie diety.

Z tym artykułem powiązany jest artykuł: Jak wybrać najlepszy preparat z grzybów

Źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Farmakokinetyka
http://www.supplement-facts.org/2012-6.php#.W3kqxjEyVPZ